🌺 आषाढी एकादशी 2025 – एक भक्तीमय महापर्व 🌺
🔹 आषाढी एकादशी म्हणजे काय?
आषाढी एकादशी ही हिंदू धर्मातील एक अत्यंत पवित्र व श्रद्धेची एकादशी मानली जाते. ही एकादशी आषाढ महिन्यातील शुक्ल पक्षातील येते आणि विशेषतः विठोबा भक्तांसाठी अत्यंत महत्वाची असते. हिला "शयन एकादशी" किंवा "महाएकादशी" असेही म्हणतात. या दिवशी भगवान श्रीविष्णू क्षीरसागरात शयन करतात, म्हणून यास 'शयन एकादशी' म्हणतात.
🔹 "पुंडलीक वरदा हरि विठ्ठल!" – या जयघोषाने आसमंत दुमदुमतो, आणि भक्तांच्या हृदयात केवळ एकच भावना जागृत होते – विठोबा भक्तीची!"
🗓️ आषाढी एकादशी 2025 तारीख आणि वेळ
-
तारीख – शुक्रवार, 11 जुलै 2025
-
पारण वेळ (उपवास समाप्ती) – सकाळी 6:00 ते 8:30 दरम्यान (स्थानीय पंचांगानुसार थोडा फरक असू शकतो)
🙏 आषाढी एकादशीचे धार्मिक महत्त्व
-
ही एकादशी पांडुरंग विठोबा ह्यांच्या भक्तीसाठी प्रसिद्ध आहे.
-
हा दिवस व्रत, उपवास, कीर्तन, भजन, आणि नामस्मरणाने भरलेला असतो.
-
या दिवशी पुण्य कमावले जाते, आणि पापांचे क्षालन होते असे शास्त्र सांगते.
-
विष्णुभक्तांसाठी ही एकादशी मोक्ष प्राप्तीचा मार्ग मानली जाते.
🛕 वारी आणि पंढरपूर यात्रा
-
आषाढी एकादशी म्हटली की पंढरपूरची वारी ही सर्वांत आधी आठवते.
-
संत ज्ञानेश्वर माउली, संत तुकाराम महाराज, संत नामदेव, संत एकनाथ, संत जनाबाई अशा अनेक संतांच्या पालख्या महाराष्ट्रभरातून पंढरपूरकडे जातात.
-
लाखो वारकरी डोंगर, रस्ते, पावसाळा यांची पर्वा न करता पायी चालत, 'ज्ञानोबा माऊली तुकाराम' चा जयघोष करत विठुरायाच्या दर्शनासाठी जातात.
🙏 वारी – भावनेचा महासागर
पंढरपूरच्या रस्त्यावर चालणारी वारी म्हणजे केवळ पायी चालणं नव्हे, ती आहे भावनेची यात्रा. संत ज्ञानेश्वर, तुकाराम, नामदेव, जनाबाई यांची परंपरा आपल्याला फक्त विठोबा नव्हे तर ‘आपलेपणाची’ अनुभूती देऊन जाते.
लाखो वारकरी कोणतीही अपेक्षा न ठेवता, ओल्या सडकेवरून, पावसात भिजत, थकवा विसरून विठुरायाच्या भेटीस जातात. ही भेट म्हणजे श्रद्धेचा शिखर.
🕉️ आषाढी एकादशीचे पारंपरिक पूजन कसे करावे?
🌞 उपवासाची तयारी :
-
एक दिवस आधी म्हणजे दशमीला सात्त्विक भोजन करतात.
-
एकादशीला उपवास ठेवून फक्त फळाहार, दूध, किंवा पाणी यावर दिवस घालवतात.
🕯️ पूजन विधी :
-
सकाळी लवकर उठून स्नान करावे.
-
देवघर स्वच्छ करून भगवान श्रीविष्णू किंवा विठोबा यांना स्नान घालावे.
-
तुळशीचे पान, फुलं, फळं अर्पण करावीत.
-
विष्णू सहस्त्रनाम, विठ्ठल नामजप, कीर्तन, अभंग म्हणावेत.
-
संध्याकाळी दीप आरती करून कथा ऐकावी किंवा वाचावी.
🌙 उपवास समाप्ती :
-
दुसऱ्या दिवशी म्हणजे पारण दिवशी सूर्योदयानंतर योग्य वेळेत उपवास सोडावा.
📿 विठोबा – भक्ती आणि प्रेमाचे प्रतीक
विठोबा म्हणजे भक्ती, प्रेम आणि समतेचं मूर्तिमंत प्रतीक आहे.
ते जाती, धर्म, वंश, लिंग, वय या कोणत्याही भेदभावाच्या सीमांमध्ये अडकत नाहीत.
त्यांचं एकच तत्त्वज्ञान – "भक्ती आणि प्रेम असलं, की तू माझा आहेस!"
त्यांची शिकवण स्पष्ट आहे –
"माझं मन ज्याच्याशी एकरूप होतं, तोच माझा!"
"माझ्या दारात कोण आहे, हे पाहणं मला गरजेचं नाही – कोणत्या भावाने आलं आहे, हे मला पाहायचं आहे."
विठोबा सर्वांना आपलंसं करतात, कारण त्यांच्या दृष्टिकोनात फक्त भक्ती असते – भेद नाही.
म्हणूनच तर लाखो वारकरी विठोबाला फक्त देव नव्हे, तर "माउली" – आई म्हणतात.
💡 या दिवशी काय करू नये? (परंपरेनुसार टाळावयाच्या गोष्टी)
-
कांदा, लसूण, मास, मद्य इत्यादी तामसिक अन्न सेवन करू नये.
-
अंहकार, क्रोध, द्वेष यापासून दूर राहून चित्त शुद्ध ठेवावे.
-
झोपून दिवस घालवू नये – जप, ध्यान, वाचन करावे.
🌸 शेवटी
आषाढी एकादशी ही केवळ एक व्रत किंवा परंपरा नाही, तर ती एक भावनात्मक, आध्यात्मिक आणि सामाजिक एकात्मतेचा उत्सव आहे. दरवर्षी लाखो भक्तांच्या ओठांवर 'पुंडलीक वरदा हरि विठ्ठल!' हे नामस्मरण असते. या एकादशीला आपल्या मनात भक्तीचा उद्रेक होवो, आणि जीवनात सद्गुणांचे दर्शन घडो हीच विठोबाच्या चरणी प्रार्थना.
📢 तुमचे विचार शेअर करा!
तुम्हीही पंढरपूर वारीला गेले असाल का? कीर्तन, भजन, किंवा उपवासाचा अनुभव घेतला असेल का? तुमचे अनुभव खाली कमेंटमध्ये लिहा!
